«Memento Vivere» σημαίνει,«θυμήσου να ζήσεις».Με αυτόν τον αμφίσημο τίτλο,ξεκινάει μια ιστορία αγάπης και αυταπάρνησης,ένα ταξίδι γεμάτο αναμνήσεις,στη Χίο.Το νησί των «Σημαντικών».Στην πραγματικότητα,είναι η πιο οξύμωρη παραίνεση που μπορεί να δώσει άνθρωπος σε συνάνθρωπό του,αλλά,σε ένα μυθιστόρημα όλα επιτρέπονται.
Ήταν, μια φορά κι έναν καιρό,ένα όμορφο κορίτσι,η Ελισσώ.Ζούσε,με την φτωχή της οικογένεια,σ΄ένα μικρό νησί του Αιγαίου κι έκανε όνειρα για τη ζωή της,αφού αγαπούσε ένα όμορφο παλικάρι,τον Φίλιππο.
Κάπως έτσι,θα μπορούσε να ξεκινάει η "Μυστική δαντέλα',το μυθιστόρημα της κυρίας Μαρίας Γαβριελάτου.Η ιστορία της Ελισσούς είναι μια δραματική εξιστόρηση.Σ΄ ένα νησί-της δικής μας φαντασίας-στις αρχές του 19ου αιώνα,ξετυλίγεται το κουβάρι μιας ιστορίας,που πλέκει μια μυστική δαντέλα με την ιστορία της δικής της ζωής.
«Εδέβαν τα χρόνια μ΄.Άραγε,μπορώ να πω,σε ποια πατρίδα ανήκω;Έζησα και γνώρισα τόπους,έθαψα μέσα τους αγαπημένα μου πρόσωπα και όλα αυτά με καλούν κοντά τους».
Αυτά, είναι τα τελευταία λόγια της Ευγενίας,που αποτυπώνουν με απόλυτη αλήθεια την ιστορία μιας ζωής.Ή της ζωής που έζησαν όλες οι Μάνες του Πόντου.
Το βιβλίο της κυρίας Μάρθας Πατλάκουτζα είναι μια αληθινή μαρτυρία,που μέσα από την αφήγησή της,γίνεται φόρος τιμής στους ανθρώπους που εξοντώθηκαν,εκδιώχθηκαν και βασανίστηκαν. Στον Πόντο,από τους Τούρκους,στη Ρωσία,από ένα απάνθρωπο σύστημα,αλλά και στην Ελλάδα,όταν κατέφθασαν με ένα κοινωνικό στίγμα, που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα που έφερναν μαζί τους.
Θα ήθελα να μιλήσω για πρόσωπα.Πρόσωπα που συναντώ στα βιβλία που ανακαλύπτω.Σε κάθε βιβλίο υπάρχει κάποιο πρόσωπο που "παίρνει λίγη παραπάνω πνοή".Ξεφεύγει από το μολύβι του συγγραφέα.Ή μπορεί και να είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.Όπως και να ΄χει,ένας ήρωας μπορεί να καθορίσει την πλοκή ενός μυθιστορήματος,μπορεί να αποτελεί αστάθμητος παράγοντας για το τέλος, ή την αρχή μιας ιστορίας.Μπορεί να μοιάζει σε αυτόν που το διαβάζει,να γίνει ορόσημο ή παράδειγμα για κάποιον.Να ταυτίζεται απόλυτα μαζί του,ή να προκαλεί μεγάλη αντιπάθεια,εντύπωση,θαυμασμό ή απέχθεια.
Τα φανταστικά πρόσωπα μιας ιστορίας ζουν για λίγο.Ζουν τόσο όσο να ολοκληρώσεις την ανάγνωση.Όσο πιο πολύ διαβάζω τόσο ανακατεύονται στο μυαλό μου τα πρόσωπα των βιβλίων.Τα περισσότερα μπορεί να ξεχαστούν.Είναι όμως και κάποια που παραμένουν στη μνήμη και μάλιστα δημιουργεί μέχρι και υπόσταση η παρουσία τους.Προσπαθώ να τους δώσω μαλλιά,μάτια,ρούχα,πόδια και φωνή.Αυτό είναι ένα παιχνίδι καταπληκτικό!Και μπορεί ν΄αποδοθεί και γραπτώς.Γιατί όχι;
Έτσι αυτή η σελίδα θα αφιερωθεί στα πρόσωπα των βιβλίων που μου έχουν κάνει εντύπωση.Ένα από το κάθε βιβλίο.Έτσι η επιλογή γίνεται ακόμα πιο προσεχτική.Ενέχει μι΄αυστηρότητα,αλλά κι ένα παιχνίδισμα,έναν αγώνα επικράτησης και μια συμφωνία χαρακτήρων.Θα δούμε.Είναι θαρρώ γοητευτικό όλο αυτό.Ας το ξεκινήσω λοιπόν.......
Κι αν ήρθε το φθινόπωρο τι μ΄αυτό;Έχει λίγη ψύχρα παραπάνω και ο ήλιος γίνεται πιο καθαρός,δεν τυφλώνει τα μάτια σαν του καλοκαιρινού μεσημεριού.Γοργά νυχτώνει εδώ και μέρες.Και η γη αλλάξει άρωμα.Τα πάντα αλλάζουν χρώμα.
Εκεί στην άκρη της βιβλιοθήκης είναι τα αδιάβαστα βιβλία.Σίγουρα θα έχετε πολλά.'Ολοι έχουμε!Ποιά θα διαλέξετε για τον Οκτώβρη;Αυτά είναι τα δικά μου:
Σ΄ένα σανατόριο της Ελβετίας ,παραμονές του Α΄Παγκοσμίου πολέμου ο Χανς θα επισκεφτεί τον αδελφό του.Αδιαθετεί και του συνιστάται να παραμείνει για λίγο καιρό.Τελικά μένει για επτά χρόνια,γοητευμένος από τις ιδέες που ακούει να συζητιούνται εκεί.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1927.
Η συνέχεια του ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΕ που τελείωσε με πολλή αναμονή και αγωνία για την Αυγουστίνα και τον Αγγελή.Για το καλύτερο ποτό του κόσμου.Για τη ζωή των Βαμβακάδων που έμεινε στη μέση.Είναι βέβαια και ο καιρός τέτοιος που αποζητά ένα ποτήρι γλυκό κρασί στο χρώμα του χρυσού με μια ανταύγεια από σκουριά.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Δεν είναι πως δεν αγαπώ την τεχνολογία-ίσα ίσα που την θεωρώ εργαλείο- αλλά να,ο γραπτός λόγος στο χαρτί έχει μια φινέτσα.Ο γραφικός χαρακτήρας έχει μια προσωπικότητα.Δείχνει τις μεταπτώσεις της ψυχής,το εν δυνάμει συναίσθημα,την "καλή" ή την "κακιά" την ώρα που γράφεις.Στην άκρη του χαρτιού μπορεί να στεγνώσει ο ιδρώτας από το πλάι του χεριού σου και να αποτυπωθεί η αγωνία σου.Το δάχτυλό σου,εκεί που πιάνει την άκρη του μολυβιού ή του στυλό σου,έχει κάνει μια ¨καμπουρίτσα".Δεν σε πονάει αλλά σε "τραβάει" μερικές φορές και σε "καλεί" να του δώσεις την ευκαιρία να "συναντηθεί" με το "άλλο τού μισό".Περνάει λίγη ώρα αυτοσυγκέντρωσης και σκέψης μιας και δεν έχεις το θαυματουργό backspace για να διαγράψεις τη λέξη-άλλωστε δε θέλεις να γεμίσεις μουτζούρες το γραπτό σου.
Το χειρόγραφο έχει μια μαγεία που σχεδόν σε καθηλώνει.Το αποδεικνύει η συγκινητική ματιά όταν διαβάζοντας ένα βιβλίο ξεφυλλίζεις γρήγορα για να βρεις τις "γυαλιστερές"σελίδες που παραθέτουν σε φωτογραφίες και γράμματα ή επιστολές ή χειρόγραφα των ηρώων.
Μην ξεχνάτε να γράφετε που και που.Μην αποθηκεύσετε σε φάκελο το αρχείο.Γράψτε το σε ένα τετράδιο που όσο το ξεφυλλίζεις τόσο μαλακώνει το χαρτί και γίνεται σχεδόν διάφανο.
Ο Ρωμαίος Αγγουλές μας ξεναγεί στην Αθήνα ,στα τέλη του 19ου αιώνα.Ο Κεραμεικός είναι η βάση της δράσης της ιστορίας.Η αγάπη του για τα τριαντάφυλλα δημιουργεί τον πιο όμορφο ροδώνα.Στόχος του η ανακάλυψη του γαλάζιου ρόδου.Μέσα από τη δημιουργία του ροδώνα αναδύονται οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής,τα νέα φιλοσοφικά και πνευματικά ρεύματα που δημιουργούνται στην Αθήνα.Ιδέες και αρώματα,εικόνες ζωντανές,άνθρωποι με πάθος.
Πρόκειται για ένα υπέροχο βιβλίο που συγκινεί,προβληματίζει και ταξιδεύει τον αναγνώστη νοσταλγικά και ρομαντικά.
Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη
*Τα υπόλοιπα βιβλία της "Τριλογίας των Αθηνών"είναι "Για τ΄ όνειρο πώς να μιλήσω" και "Το τέλος του γαλάζιου ρόδου"
Είναι κακό να κρύβεσαι.Δεν πρέπει να λες ψέματα!Σε βλέπει ο Θεός!Κρύβεται πίσω από το ψέμα του.Μην κρύβεσαι πίσω από προσωπεία για να δικαιολογηθείς.Πόσες τέτοιες επικριτικές προτάσεις έχουμε ακούσει στην πορεία της ζωής μας;Δεν είναι απαραίτητο να είσαι ψεύτικος,δειλός,ευθυνόφοβος ή κατ΄εξακολούθηση "κλέφτης" ιδεών και σκέψεων επειδή φοράς μάσκα ή ψευδώνυμο.Δεν είναι φυσικό επακόλουθο η τιμωρία σε όσους δεν αποκαλύπτονται ονομαστικά.Τις περισσότερες φορές εκτίθενται ουσιαστικά,μιας και έχουν αυτόν τον τρόπο για να αποκαλύψουν την ψυχή τους.Αλήθεια είναι!΄
Και να η πρώτη πρόκληση-πρόσκληση!Ένα σοκάκι μιας παλιάς πόλης.Ταξιδέψτε με το νου σας σε όποια πόλη του κόσμου προτιμάτε.Δεν έχει σημασία.Τα ταξίδια του νου είναι απέραντα έτσι κι αλλιώς.
Διαλέξτε ένα βιβλίο από αυτό το καροτσάκι.Σίγουρα παραδίπλα θα έχει κάποιον αυτοσχέδιο πάγκο γεμάτο βιβλία.Και είμαι σχεδόν βέβαιη πως δεν θα πάρετε μόνο ένα(η ανασφάλεια και η λαχτάρα του βιβλιόφιλου γαρ).Ποιο θα μου προτείνατε να διαβάσω για να το "ξεσκονίζαμε" μετά λιγάκι μαζί;"Έτσι για καφέ και κουβέντα",που έγραψε και η Κατερίνα Τσεμπερλίδου.
Εδώ είναι η "Βιβλίων Γη".Όλα τα ταξίδια επιτρέπονται!
Γ΄ΜΕΡΟΣ
"Πέρα από το θάνατο του κορμιού υπάρχει και ο θάνατος των αισθημάτων που μετατρέπει τους ανθρώπους σε φαντάσματα του εαυτού τους."
Αυτά τα λόγια θα μπορούσαν να είναι η κεντρική ιδέα για το τρίτο μέρος της ελεγείας,"΄Αγγελοι από στάχτη".Βρισκόμαστε στη Γερμανία του 1998.Ο πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και χρόνια,η Δίκη της Νυρεμβέργης έχει αποδώσει δικαιοσύνη(;) το τείχος του Βερολίνου έχει πέσει και όλα παίρνουν το δρόμο τους.Έτσι θα έπρεπε να είναι.Οι άνθρωποι έχουν βιώσει τραγικές στιγμές,έχουν χάσει ζωές και αξιοπρέπεια και φαίνεται πως γύρισαν σελίδα για να συνεχίσουν.Αυτή η διαπίστωση θα μπορούσε να είναι και το τέλος της ιστορίας αν δεν είχαμε ¨"παρακαταθήκη"τη συνέχεια της ζωής της Ροζαλίας.
'Εχω διαβάσει πολλά βιβλία-και συνεχίζω ασφαλώς.Για κάποια βιβλία έχω ανατρέξει σε κριτικές και παρουσιάσεις για να τα επιλέξω.Θα ήθελα να ξέρω μερικά πράγματα παραπάνω για τα βιβλία που διαβάζω.Όταν έχω τελειώσει ένα βιβλίο, αρκετές φορές, είμαι προβληματισμένη,απογοητευμένη, ενθουσιασμένη,εκστασιασμένη.Ζητάω να μοιραστώ τις εντυπώσεις μου,τα παράπονά μου,τη γνώμη μου,τις εντυπώσεις μου.Ελεύθερα,χωρίς πρότυπα,χωρίς συγκεκριμένο τρόπο γραφής,με τον τρόπο που νοιώθει ο καθένας πως θέλει να αντιδράσει γι΄αυτό που διάβασε-με μια εικόνα,μ΄ένα ποίημα,μ΄ένα λήμμα απ΄ το βιβλίο-κάτι που θα δώσει το έναυσμα για γραπτή "συζήτηση",για κοινωνικό σχολιασμό.Απλά,φιλικά,ανθρώπινα.
Έτσι δημιούργησα αυτό το ιστολόγιο.Θα ήθελα πολύ,να τα "καταφέρει" στο διαδίκτυο.Είναι ένα ημερολόγιο,μια μικρή "κατάθεση",μια ανάγκη.Είναι καθαρά δικές μου απόψεις και δεν αποτελούν ούτε αντιγραφή,ούτε λογοκλοπή,ούτε "γραφοκλοπή"(ας μου επιτραπεί η λέξη), κανενός άλλου ανθρώπου.Άλλωστε, κάποιος που διαβάζει δημιουργεί τόσες πολλές σκέψεις στο μυαλό του που δεν είναι απαραίτητο να κλέψει τη σκέψη άλλου.
Αυτά από ΄μένα,μέχρι στιγμής,
Καλώς ορίσατε στη Γη των βιβλίων,
Β¨ΜΕΡΟΣ
«Άνθρωποι από στάχτη» κυριολεκτικά και μεταφορικά στο δεύτερο μέρος της τριλογίας.Η υφήλιος στενάζει κάτω από την μπότα των Ναζί.Η τύχη των ανθρώπων κρίνεται από συγκυρίες,απάνθρωπα δεδομένα,διεστραμμένους ανθρώπους που αυθυποβάλλονται πως επιτελούν έργο "θεάρεστο".Αλίμονο!Όλα καίγονται,όλα γκρεμίζονται.
«Ζήσε και αγάπησε όσο μπορείς».Αυτές ήταν οι λέξεις που έγραψε η Ροζαλία στο χαρτάκι που καρφίτσωσε στο τόπι της δαντέλας που άφησε κληρονομιά στην εγγονή της.Τι κρύβει αυτή η φράση;Τόλμη,πάθος,αυταπάρνηση,θυσία,τιμωρία,δικαίωση;
Η Ιστορία γίνεται πολλές φορές αντικείμενο.θέμα για μυθιστόρημα.Είναι άκρως ελκυστικό και ενδιαφέρον ένα βιβλίο που κρύβει αλήθεια ή καλύτερα που η αλήθεια στηρίζει τους ήρωές του.Η τριλογία της κυρίας Τραυλού αποτελείται από τρία πολύ δυνατά βιβλία που ενώνουν την ιστορία της Ροζαλίας Σεφεριάδη.
Αν η Ροζαλία γεννιόταν σήμερα πιθανόν να ήταν ένα συνηθισμένο κορίτσι,με επιθυμίες,όνειρα,ελευθερία και απόλυτη ανταπόκριση .του χαρακτήρα της.στην κοινωνία.Το κορίτσι αυτό όμως έρχεται στον κόσμο την δεκαετία του 20΄ στη Θεσσαλονίκη.Μια πόλη που μετρά λίγα χρόνια από την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους,,που έχει μια μεγάλη κοινότητα Εβραίων,Ελλήνων από τη Μικρά Ασία μετά την καταστροφή,γηγενών κατοίκων,Ευρωπαίων εμιγκρέδων.Ένα μωσαϊκό από πολιτικά,κοινωνικά,οικονομικά,λαογραφικά και ηθικά κομμάτια δημιουργούν τον πίνακα της Θεσσαλονίκης του μεσοπολέμου,που επιδρά στον χαρακτήρα και την συμπεριφορά των ηρώων του πρώτου βιβλίου της σειράς,«Θεοί από στάχτη».
Καταρχάς θα ήθελα να κάνω μια διάκριση.Νομίζω ότι την καλύτερη παρουσίαση ενός βιβλίου μπορεί να την κάνει ο ίδιος ο συγγραφέας.Κριτική μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε το έχει διαβάσει.Είναι η υποκειμενική΄του άποψη ,μια όμορφη διαδικασία αποδόμησης και ανασυγκρότησης ενός κειμένου,Μια όμορφη εμπειρία αναγνώρισης μετά την ανάγνωση.
Τα βιβλία που ασχολούνται με την ζωή διάσημων προσώπων είναι πάντα ελκυστικά γιατί ο αναγνώστης νοιώθει πως βλέπει μέσα από ένα μεγάλο ανοιχτό παράθυρο όλη τη ζωή γνωστών ανθρώπων.Το βιβλίο όμως αυτό διαφέρει ως προς την καθαρή μυθιστορηματική βιογραφία και αυτό είναι που το κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον.
